Cumarsáid
Tomhais - Labhair, Tomhais - Tosaigh
Gnéithe
Cumarsáid
a
An foghlaimeoir
Léiríonn sé feasacht ar thréithe intomhaiste gnáthréad agus gnáthrudaí.
b
An foghlaimeoir
Baineann sé úsáid as foclóir oiriúnach chun cur síos a dhéanamh agus ansin chun tréithe intomhaiste a chur i gcomparáid lena chéile.
04.
c
An foghlaimeoir
Déanann sé cur síos ar réada agus déanann sé idirdhealú eatarthu trí theanga chomparáide oiriúnach a úsáid.
Teanga
Fada, gearr, mór, beag, leathan, caol, ard, íseal, níos faide, níos giorra, níos leithne, chomh fada le, chomh leathan le, an ceann is faide, an ceann is giorra
Gníomhaíocht a hAon
Taispeánann an múinteoir cártaí siombaile, m.sh. an cárta siombaile le haghaidh 'beag', agus deir sé an focal "beag". Déanann na daltaí iad féin chomh beag agus is féidir. Pléitear na bealaí éagsúla chun cuma bheag a chur ort féin. "Cé atá in ann é féin a dhéanamh ar an duine is lú sa seomra?"
Síneadh: Pléitear na bealaí éagsúla chun cuma bheag/mhór a chur ort féin. "Cé atá in ann é féin a dhéanamh ar an duine is leithne/is caoile/is airde/is ísle sa seomra?"
Athrú
Cuir na cártaí siombaile le haghaidh na sprioctheanga isteach i bpócaí dísle bog nó bain úsáid astu mar dheic cártaí. Caitheann an dalta an dísle nó tarraingíonn sé amach cárta.
-
Má fhaightear "ard", déanann an dalta é féin chomh hard agus is féidir.
-
Má fhaightear "leathan", síneann an dalta a lámha amach chomh fada agus is féidir.
-
Má fhaightear "fada", iarr ar an dalta ball coirp atá i bhfad óna chosa a léiriú.
-
Má fhaightear "gearr”, iarr ar an dalta ball coirp atá cóngarach dá shrón a léiriú, srl.
Gníomhaíocht a Dó
Cuir isteach cártaí siombaile le haghaidh aonaid tomhais neamhchaighdeánacha - m.sh fad peann luaidhe, réisí, céimeanna, truslóga, srl. - i bpócaí an dísle nó bain úsáid astu mar dheic cártaí. Rollaíonn na daltaí an dísle nó tarraingíonn siad cárta. Tabhair tasc tomhais do na daltaí.
-
Má fheictear "réisí" ar an dísle:
-
Cén “fad” atá an deasc i "réisí"?
-
Cén “leithead” atá an seomra ranga i "réisí"?
-
-
Má fheictear "céimeanna" ar an dísle:
-
Cén “leithead” atá an seomra ranga i "gcéimeanna"?
-
Cén “fad” atá an seomra ranga i "gcéimeanna"?
-
-
Má fheictear "truslóga" ar an dísle:
-
Cén “fad” atá an seomra ranga i “dtruslóga"?, srl.
-
Suimítear nó léirítear torthaí na dtomhas ar thábla. Déan plé ar thorthaí na dtomhas.
Pléigh:
-
Cad iad na haonaid/uirlisí is fearr chun rudaí fada a thomhas?
-
Cad iad na haonaid/uirlisí is fearr chun rudaí gearra a thomhas?
Gníomhaíocht a Trí
Baintear leibhéal breise deacrachta amach trí na coincheapa 'ní' agus ‘ceann ar bith’ a chur leis na cártaí siombaile. Is féidir an téarma 'gearr' a léiriú mar 'ní fada' freisin.
Tóg dhá choimeádán nó mataí sórtála agus cuir cárta siombaile - m.sh. "leathan", "ní leathan" (síneadh "caol") - ar gach ceann acu.
-
Ag baint úsáid as an bhfocal "leathan", fiafraigh "Cad iad na rudaí sa seomra ranga is féidir a chur ar na mataí éagsúla?"
Cuir an cheist ar bhealach eile: cuir rudaí éagsúla ar na mataí.
-
Iarr ar na daltaí an cárta siombaile is féidir a cheangal leo a roghnú. Úsáideann na daltaí an teanga cheart, m.sh. "leathan", "ní leathan", agus iad ag cur rudaí ar na mataí.
Síneadh
-
Ná déan dearmad na céimeanna comparáide a léiriú. Úsáid cárta a sheasann le haghaidh ard agus íseal chun an coincheap 'níos airde', 'níos ísle' a léiriú. Pléigh siombail agus úsáid na teanga leis na daltaí.
-
Tugann cártaí srathaithe treoir do dhaltaí iad féin a dhéanamh mór agus beag, agus rudaí a chur in ord tiubh go tanaí, leathan go caol, domhain go héadomhain, i bhfad ar shiúl go cóngarach, agus ard go híseal.
-
Trí mhaitrísí a chruthú leis na cártaí foclóra, spreagtar smaointeoireacht loighciúil agus tugtar deis úsáid a bhaint as stór focal láithreach.
